PRIMA-project (Pyrolyse Recycle Initiatief voor Matrassen)

Ieder jaar worden ruim 1,6 miljoen matrassen weggegooid. CBM streeft naar volledige en groene recycling van matrassen. We staan aan het begin van een nieuwe, doeltreffende manier van recyclen. Het doel: rond het jaar 2030 50% besparing op het gebruik van basismateriaal.

Er is een aantal speciale ontmantelingsbedrijven voor matrassen in Nederland. Zij winnen uit de matrassen stoffen voor de staalindustrie, de verpakkingssector, de fabricage van isolatiematerialen en vloermatten. De markt voor de restmaterialen is echter beperkt. Chemische recycling wordt gezien als doorbraaktechnologie voor plastics en andere complexe afvalstromen. CBM heeft als brancheorganisatie de keten bij elkaar gebracht om samen de mogelijkheden te onderzoeken om op een thermochemische manier materialen uit oude matrassen te verwerken.

Nederland staat aan het begin van de ontwikkeling van een nieuwe manier van matrasrecycling. In een bijzondere ketensamenwerking; met fabrikanten, winkeliers, onderzoekers en recyclingbedrijven, werken we aan een schone toekomst.

Of bekijk de Engelse versie

Initiatiefnemers PRIMA-project (Pyrolyse Recycle Initiatief voor Matrassen):
DOW | Enerpy Holland | Matras Recycling Europe | TNO | Waste4ME

PRIMA-project (Pyrolyse Recycle Initiatief voor Matrassen)
Op 1 november 2019 is, op initiatief van Koninklijke CBM, een consortium aan de slag gegaan met het thermochemisch behandelen van matrasafval. Onder de naam PRIMA-project (Pyrolyse Recycle Initiatief voor Matrassen) worden opschalingskansen onderzocht voor een circulaire methode voor onder andere PU-schuim, latex en textiel.

Sinds 2015 worden oude matrassen als een aparte 14^e mono stroom ingezameld bij de milieustraten. Jaarlijks komen 90% van deze matrassen via deze weg vrij voor afvalverwerking. Het andere gedeelte wordt nu ingezameld via de detaillisten die deze matrassen dan ook aan de afvalverwerkers aanbieden.

Het matrassendossier heeft een aparte status gekregen in de transitieagenda consumptiegoederen en is ook specifiek benoemd als icoonproject. De Tweede Kamer heeft in maart 2018 de stukken om een uitgebreide producenten verantwoordelijkheid in te gaan voeren beoordeeld, waarna de staatssecretaris in juni 2018 een ultimatum heeft gesteld aan de matrasketen om met een plan van aanpak te komen anders volgde een verplichte UPV vanuit het ministerie van I&W. Lees meer op www.mrn.nl.
In het dossier is duidelijk dat de NVRD, die verantwoordelijk is voor de 284 milieustraten, in de toekomst niet meer de rekening wil dragen. Daarnaast willen we naar een circulaire economie, waarbij grondstoffenhergebruik leidend is. Dat betekent dat matrassen in de toekomst niet meer verbrand worden.

Volgens het onderzoek door het Utrecht Sustainability Institute (USI) in 2017 gaan we ervan uit dat ongeveer 37% van de oude matrassen mechanisch gerecycled wordt, en de rest verbrand. De poorttarieven voor verbranden zijn ook significant lager dan voor recyclen. Dit stimuleert de circulaire economie niet.

Het PRIMA-project leidt potentieel tot een jaarlijkse reductie van 35kt CO₂ door de matrasindustrie in 2025, indien we de totale afvalstroom van 8 miljoen kg jaarlijks chemisch gaan recyclen in plaats van verbranden.

Doel
De mechanische recycling van matrassen wordt momenteel vooral gehinderd doordat ca. 60% – namelijk de PUR (polyurethaan) en latex – als recyclaat niet fatsoenlijk herbruikbaar is. Dit project beoogt juist deze bestanddelen via pyrolyse om te zetten in nuttige chemische bouwstenen en een bron van energie. Optimalisatie naar een zo hoog mogelijke toegevoegde waarde en een zo laag mogelijke ecologische footprint als doelstelling.

Activiteiten
PRIMA-project ontwikkelt de toepassing voor pyrolyse met een proefondervindelijk onderzoek door twee installaties in te zetten met een minimale capaciteit van 100 kg/uur, en zoekt gedurende zes maanden naar de optimale procesbalans om te bepalen wat de parameters zijn voor het operationele geoptimaliseerde proces. Door PRIMA wordt inzicht verkregen over de voor te scheiden inputstromen (PU, latex, tijk), het herwaarderen van herbruikbare gassen en de pyrolyse-olie voor het opwerken naar chemicaliën.

Resultaat
Dit pilotproject maakt het mogelijk om in de nabije toekomst deze afvalstroom op een circulaire manier te gaan verwerken, waardoor ook de netto verwerkingskosten naar beneden zullen gaan. Het consortium bestaat uit alle ketenspelers die een belang hebben bij een toekomstgerichte oplossing.