Het antwoord vindt u niet in de cao. De enige verwijzing die u in de cao over dit onderwerp zult vinden staat in artikel 29 lid 23: “Indien de werknemer een beroep doet op een van de verlofvormen uit de Wet Arbeid en Zorg zal de noodzaak van dit beroep moeten worden aangetoond” In de Wet Arbeid en Zorg zijn dus onder andere het calamiteiten verlof en het zorgverlof geregeld.
Wat is nu calamiteitenverlof en wat zorgverlof? Wat is kortdurend zorgverlof en wat is langdurend zorgverlof? Als ik dat verlof moet verlenen, moet ik dan het loon doorbetalen?
Calamiteitenverlof
Calamiteitenverlof is bedoeld voor onvoorziene persoonlijke omstandigheden, waarin een werknemer direct vrij moet nemen. Bijvoorbeeld als een kind van een werknemer plotseling ziek is geworden en het moet worden opgehaald, of bij een sterfgeval in de familie. Het gaat dus om plotselinge situaties die direct door uw werknemer opgelost moeten worden. Een redelijk verzoek om calamiteitenverlof moet u altijd toekennen. Het salaris moet u tijdens het calamiteitenverlof doorbetalen.
Kortdurend Zorgverlof
Wanneer?
Het kortdurend zorgverlof stelt werknemers in staat zelf gedurende korte tijd een ziek thuiswonend (pleeg)kind, een partner of een ouder te verzorgen. Werknemers kunnen in gevallen waarin een beperkte kring van naaste personen ziek zijn en extra zorg nodig hebben, die zorgtaken verrichten zonder dat dit direct tot minder vakantie of spanningen in de arbeidsverhoudingen hoeft te leiden.
Voor wie?
De kring van personen waarvoor een werknemer aanspraak kan maken op zorgverlof is beperkt. Er geldt een limitatieve opsomming geregeld in artikel 5.1 van de Wet Arbeid en Zorg. Hieronder valt ook (art 5:1 lid 2 sub a Wet Arbeid en Zorg) de echtgenoot, de geregistreerde partner of de persoon met wie de werknemer ongehuwd samenwoont.
Noodzakelijk?
Er moet sprake zijn van noodzakelijke verzorging in verband met ziekte. Deze noodzaak heeft betrekking op:
- De behoefte aan zorg van de persoon moet noodzakelijk zijn;
- Het moet noodzakelijk zijn dat juist deze werknemer die zorg verleent.
Als de zorg op een andere wijze verstrekt kan worden, kan dit zorgverlof niet worden opgenomen. Hiervan is bijvoorbeeld sprake als een ander dan de betrokken werknemer de zorg kan verlenen (bv. partner/ ziekenhuis). In geval van een ziekenhuisopname van bijvoorbeeld een kind heeft een werknemer geen recht op zorgverlof, de verpleegster verzorgt dan immers het kind. Of als de partner bijvoorbeeld geen baan heeft, dan kan de partner de zorg verlenen. Dit is allemaal afhankelijk van de omstandigheden van het geval.
Hoe lang?
Duur van het kortdurend zorgverlof is zoals de benaming zegt een vrij korte periode. Het verlof bedraagt in elke periode van 12 achtereenvolgende maanden ten hoogste tweemaal de arbeidsduur per week( artikel 5:2 Wet Arbeid en Zorg). Voor een werknemer met een volledige werkweek komt dit neer op 10 dagen per jaar. Wanneer een partner langer verzorging nodig heeft, biedt deze verlofregeling geen oplossing. Dan moet alsnog vakantie opgenomen worden, zorg op een andere manier geregeld worden of er kan langdurend zorgverlof worden opgenomen.
Moet het salaris doorbetaald worden?
De werknemer behoudt gedurende het verlof recht op 70 % van het loon, maar ten minste op het voor hem geldende wettelijke minimumloon.
Dagen of gedeelten van dagen waarop de werknemer zijn arbeid niet verricht wegens het verlof, bedoeld in artikel 5:1, kunnen niet worden aangemerkt als vakantie( artikel 5:9 Wet Arbeid en Zorg).
Wat als calamiteitenverlof en kortdurend zorgverlof samenvallen?
Als een werknemer aanspraak kan maken op zowel calamiteitenverlof ( artikel 4:1 Wet Arbeid en Zorg) als op kortdurend zorgverlof dan eindigt het eerstgenoemde verlof na 1 dag en na die dag maakt hij aanspraak op het kortdurend zorgverlof(artikel 5:8 Wet Arbeid en Zorg).
Kan het zorgverlof onder omstandigheden toch geweigerd worden?
Het kortdurend zorgverlof is een zogenaamd geclausuleerd recht. Dat wil zeggen dat de werkgever de mogelijkheid heeft om het verlof te weigeren als er sprake is van een zodanig zwaarwegend bedrijfs- of dienstbelang dat het belang van de werknemer daarvoor naar maatstaven van redelijkheid en billijkheid moet wijken( artikel 5:4 Wet Arbeid en Zorg).
Langdurend zorgverlof
Wanneer en voor wie?
Als een werknemer iemand uit haar of zijn omgeving wil verzorgen die levensbedreigend ziek is, heeft die werknemer recht op langdurend zorgverlof. Uw werknemer kan ook langdurend zorgverlof aanvragen als iemand uit zijn omgeving langere tijd ziek of hulpbehoevend is.
Noodzakelijk?
Voorwaarde is ook hier wel dat de verzorging noodzakelijk is en de uw werknemer de enige is die deze zorg kan geven.
Hoe lang?
Per 12 maanden heeft uw werknemer recht op maximaal 6 keer het aantal uren dat u per week werkt. Is in de arbeidsovereenkomst afgesproken dat uw werknemer 40 uur per week werkt? Dan kan uw werknemer dus in 12 maanden 240 uur langdurig zorgverlof opnemen.
Moet het salaris doorbetaald worden?
Belangrijk verschil met kortdurend zorgverlof is dat u het salaris niet hoeft door te betalen tijdens langdurend zorgverlof.
Kan het zorgverlof onder omstandigheden toch geweigerd worden?
Evenals bij kortdurend zorgverlof is hier sprake van een geclausuleerd recht (zie hierboven)
