Door: Pieter Verbeek
Van nieuwe businessmodellen tot nieuwe deuren en slimme meubels die met gerecycled plaatmateriaal zijn gemaakt. Op de Circular Design Challenge van branchevereniging Koninklijke CBM lieten koplopers in de meubel- en interieurbouw zien hoe ze aan de slag willen gaan met circulair design. Organisator Dirk van Deursen kijkt trots terug op deze eerste Challenge voor de branche.
Afgelopen 29 oktober mochten tien bedrijven hun innovatieve prototypes, proefmodellen en ontwerpideeën presenteren in een soort dragon’s den bij CIRCL in Amsterdam. Het was de afsluiting van een traject, dat bestond uit twee ontwerpdagen en de driedaagse CIRCO Circular Business Design Track. Welke innovatieve materialen, technieken of technologieën kunnen worden toegepast bij het maken van een circulair interieurobject? Dat was de vraag waaraan de bedrijven werkten. Dat vertaalden ze ook in circulaire ontwerpstrategieën en businessmodellen.
Ecodesign
De Challenge was een idee uit de koker van innovatie-adviseur duurzaamheid Dirk van Deursen van Koninklijke CBM. Na een brainstorm met de coaches van CIRCO over de Business Track, bleef bij hem het idee hangen dat naast de theorie er ook echt iets moet worden ondernomen. “We waren bezig met training van mkb-bedrijven, maar ik miste de stap om de ideeën toe te passen en daadwerkelijk met circulair design aan de slag te gaan. Vanuit CBM is circulair een van de belangrijke thema’s en persoonlijk ben ik dan ook intrinsiek gedreven om onze branche verder te helpen verduurzamen. Dat kunnen we doen op twee manieren. Aan de ene kant terugkijken: wat we nu als afval zien kunnen we meer recyclen, we kunnen er meer grondstoffen uit halen. Aan de andere kant moeten we vooruitkijken, naar het ontwerpen van ecodesign.”
Uitdagingen in de branche
CBM pakt volgens de innovatie-adviseur de regisseursrol op om de branche te verduurzamen. “Wat is het waardemodel wat we hieruit halen, welke visie kunnen we erop creëren? Dankzij de kennis van CIRCO zetten we daar stappen in. Maar naast kennis delen maak je pas echt impact door er daadwerkelijk iets mee te doen. En dat blijft nog een uitdaging.”
In de meubel- en interieurbouw branche wordt er gewerkt met allerlei materialen die gerecycled kunnen worden, zoals schuim, plaatmaterialen, plastic en textiel. De meubelmakers en interieurdesigners werken echter in de praktijk heel veel met samengestelde producten. En dat maakt het lastig om ze individueel te bewerken of te recyclen. De branche staat niet stil, mede dankzij CBM. Zo is de branchevereniging gestart met het project Wood Loop. “We halen restmaterialen op bij mkb-bedrijven met een soort emballage-systeem, in de vorm van kratjes. Het hout willen we herbestemmen, dat gebeurt nog te weinig. Zo’n 20 procent ervan verdwijnt als afval. Dat betekent dus dat een op de zes platen voor keukens of kastjes bij het afval terechtkomt. Terwijl zeker de helft daarvan heel goed te recyclen is. Met het digitale systeem waarmee de kratjes worden opgehaald, kunnen we laten zien wat ermee gebeurt.”
Verder wil Van Deursen dus echt vooruitkijken naar meer duurzaam circulair design. “We moeten ook wel. Vanuit Europa en vanuit de Green Deals is ons opgelegd dat we er echt mee bezig moeten gaan als branche. Niks doen is geen keus meer. Als je echt met verandering impact wil maken moet je ecologische duurzaamheid meetbaar maken. Het is een complex thema. Een klein groepje koplopers is er nu mee bezig. Die waren deels ook te vinden op de Challenge. De massa is er echter nog niet aan toe. We weten allemaal dat we er iets mee moeten gaan doen, maar wat is nog niet duidelijk. Het is een transitie waarin we uiteindelijk iedereen willen meenemen. Bewustwording is echt de eerste stap.”
Niet vrijblijvend
Daarom wilde Van Deursen met de Circular Design Challenge een podium creëren waar bedrijven en innovaties met elkaar in contact zouden komen. “We wilden verder gaan dan alleen contact leggen, daarom hebben we er een wedstrijdelement van gemaakt, een soort snelkookpan. Het moet allemaal niet te vrijblijvend zijn. We moeten met circulair echt stappen gaan maken. Samen met Linda Louwissen , een van de coaches van CIRCO, zijn we tot de Challenge en de Track gekomen. De enige voorwaarde om mee te doen is dat je als bedrijf wel echt gecommitteerd bent. Je moet op de Challenge even buiten je organisatie stappen en met andere mensen samenwerken. Zo werkten ontwerpers en makers samen aan veranderingen.”
De pitches van de deelnemers waren heel divers. Van nieuwe businessmodellen tot nieuwe deuren, smart furniture, een combinatie van bad- en woonkamer tot een nieuw design voor de samenstelling van een tafelblad van massief hout. Van Deursen is erg enthousiast over de pitches en was vooral verrast hoe de deelnemers zich hebben ingezet. “Ze hebben echt als vakbroeder samengewerkt. Er was een enorme positieve energie. Ook concurrenten werkten samen. Dat is heel bijzonder. Veranderen vraagt om kwetsbaarheid tonen. Ik vind het super cool dat ze hun idee pitchen. Wat mij betreft zijn het dan ook allemaal winnaars.”
Wat Van Deursen betreft is de Challenge zeker voor herhaling vatbaar. “Dit is een heel mooi format om op voort te borduren. Het is een soort hybride vorm van kennis en praktijk. Ik denk dat deze hands-on aanpak ook interessant kan zijn voor andere sectoren. Een volgende stap waar we over kunnen nadenken is een systeem hoe we de deelnemers verder kunnen volgen, om te kijken wat ze verder met hun projecten zijn gaan doen. Daar kunnen anderen ook weer van leren.”
Zonder de CIRCO Track was de Challenge niet zo geslaagd, stelt Van Deursen. “Het is een geoliede workshop met methodologie en een afgebakend programma, dat door hele goede coaches is gegeven. Daarmee hebben ze de deelnemers vanuit de theorie handvatten meegegeven. De kennis van de CIRCO Track biedt een soort startconditie voor de verdere innovatie, een randvoorwaarde. Je hebt immers eerst kennis nodig voordat je met je handen aan de slag kan gaan.”
Credits: Leonard Fäustle
