De stijgende en zelfs exploderende prijzen van massief hout, berken-multiplex,mdf, staal, glas, textiel, schuim leer et cetera houden de gemoederen flink bezig. Calculeren lijkt zo haast niet meer mogelijk met elke dag veranderende prijzen. En als projecten uitlopen worden ze snel verliesgevend.
Wat kun je doen?
Voor toekomstige orders is het van belang dat na het afsluiten van de order ontstane prijsverhogingen en/of heffingen aan de afnemer mogen worden doorberekend. Als je de CBM-interieurbouwvoorwaarden van toepassing verklaart op de overeenkomsten met je klanten is dat geborgd door artikel 2 lid 3 van die voorwaarden. Als je dat niet doet, is het advies om in je orderbevestigingen en offertes diezelfde clausule op te nemen. Deze luidt als volgt:
“Opdrachtnemer heeft het recht om verhogingen opgetreden in lonen, grondstofprijzen, vervoerskosten, wisselkoersen, verzekeringspremies en heffingen van overheidswege (met name belastingen) aan opdrachtgever door te berekenen voor die werkzaamheden en/of te monteren (gedeelten van) inrichtingen die op het moment van ingaan van die verhogingen nog door opdrachtnemer verricht en/of geleverd moeten worden.”
Deze bepaling kun je ook al in de offerte/opdrachtbevestiging/overeenkomst zelf opnemen voor het geval de opdrachtgever misschien de algemene voorwaarden van de hand wijst.
De wet biedt ook mogelijkheden. Voor de hand liggende wettelijke mogelijkheden zijn onvoorziene omstandigheden (artikel 6:258 BW), kostenverhogende omstandigheden (artikel 7:753 BW) en overmacht. Voor deze laatste optie verwijzen we je graag naar eerder nieuwsbericht over overmacht.
Onvoorziene omstandigheden
De rechter kan op verzoek van een contractspartij de overeenkomst wijzigen of ontbinden als er sprake is van onvoorziene omstandigheden “welke van dien aard zijn dat de wederpartij naar maatstaven van redelijkheid en billijkheid ongewijzigde instandhouding van de overeenkomst niet mag verwachten”.
Het moet gaan om omstandigheden die op het moment van sluiten van de overeenkomst niet te voorzien waren. Deze regeling voor onvoorziene omstandigheden is gebaseerd op de redelijkheid en billijkheid en geldt voor extreme gevallen. Alleen wanneer het onaanvaardbaar is of uitermate bezwaarlijk voor een van de contractspartijen is dat een contract ongewijzigd in stand blijft kan een rechter een contract wijzigen of ontbinden op grond van onvoorziene omstandigheden.
Kostenverhogende omstandigheden
De rechter kan gevraagd worden om prijsaanpassing indien aan de volgende voorwaarden is voldaan.
- Er moet sprake zijn van kostenverhogende omstandigheden die pas na het sluiten van het contract zijn ontstaan of aan het licht zijn gekomen.
- De kostenverhogende omstandigheden mogen niet aan de aannemer zijn toe te rekenen en de aannemer behoefde er bij het bepalen van zijn prijs ook geen rekening mee te houden. Tot op een bepaalde hoogte heb je rekening te houden met stijgende prijzen, maar hoe extremer, hoe minder.
- Voor een prijsaanpassing op grond van dit artikel is de tussenkomst van de rechter nodig. De rechter heeft bij de beoordeling van het verzoek van de aannemer een grote vrijheid.
- De aannemer moet de opdrachtgever altijd zo snel mogelijk waarschuwen voor de noodzaak van een prijsverhoging. De opdrachtgever kan dan beslissen of hij de overeenkomst (deels) wil opzeggen of een voorstel wil doen om het werk te vereenvoudigen. Wordt er niet, niet tijdig of onvoldoende duidelijk gewaarschuwd door de aannemer dan kan hij geen beroep op artikel 7:753 BW doen.
Haperende toeleveringen, stijgende prijzen en beperkte beschikbaarheid van materialen zijn normaal gesproken weliswaar voor risico van de ondernemer, maar nu dit zich in zulke extreme mate voordoet, wordt het bijna onmogelijk om de verplichtingen uit de overeenkomst na te leven en kan dat een onvoorziene omstandigheid zijn die niet (geheel) voor rekening van de aannemer behoort te blijven.
Hoe een rechter op dit moment zal oordelen op een dergelijk verzoek is niet te voorspellen. Toch lijken de huidige omstandigheden reden te zijn om aan te nemen dat dit niet langer voor rekening van jou als opdrachtnemer alleen kan blijven.
De weg langs de rechter kost tijd en geld. Aangeraden wordt om met deze kennis onder de arm zo vroeg mogelijk in gesprek te treden met je opdrachtgever.
Een lastig gesprek?
Het aangaan van het gesprek is omwille van de winstgevendheid van de opdracht belangrijk. Echter in de praktijk worden dergelijke gesprekken als “lastig” ervaren en het liefst uit de weg gegaan. Uit de weg is alleen geen optie. Een goede voorbereiding op het gesprek helpt. We geven je enkele tips:
- Bedenk vooraf of je het gesprek face-to-face voert of telefonisch.
- Timing is belangrijk; als je bijvoorbeeld een telefonisch gesprek voert dan liever niet op maandagochtend voor 9 uur en ook niet ‘s middags na 16.30 uur.
- Bedenk vooraf wat je boodschap zal zijn en welke redenen daaraan ten grondslag liggen. Schrijf deze kort op als geheugensteuntje.
- Bedenk vooraf wat de reactie en tegenargumenten kunnen zijn en zodat je hierop kunt anticiperen.
- Blijf tijdens je gesprek bij je vooraf bedachte boodschap en argumenten. Toon begrip, maar houdt vast aan jouw boodschap.
- Bevestig altijd na afloop van het gesprek meteen de gemaakte afspraken.
Wil je meer informatie over de juridische mogelijkheden of wil je tips om het gesprek met een opdrachtgever voor te bereiden en een lastige boodschap over te brengen, neem dan contact met ons op.
